KURTYKA.SZTUKA WOLNOŚCI. BERNADETTE MCDONALD

Uwaga! Wybiła godzina RODO! W firmie jest popłoch i nerwówka, mamy ogromną bazę petentów, a co za tym idzie-miliony przetwarzanych danych. Imię, nazwisko, PESEL, e-mail i teraz trzeba te tysiące nieświadomych osób, powiadomić, że jesteśmy w posiadaniu ich danych osobowych. Jeszcze młodym ludziom jakoś idzie to wyjaśnić, ale kiedy przychodzi do mnie 90-letnia babuszka-to-klękajcie narody.

Na blogu cisza. Na szczęście, RODO mnie jakoś szczególnie nie dotknęło, ale im więcej czytam o ustawie, tym mam większy galimatias i niejasność. Pogoda zupełnie nie sprzyja;) Ciepły wieczór, zachęca tylko do tego, by jak najdłużej spędzać czas na dworze. W promieniach zachodzącego słońca skończyłam czytać biografię Wojciecha Kurtyki. Człowiek, który mnie strasznie intrygował, a przy tym był bardzo tajemniczy i nieuchwytny dla mediów. W końcu się otworzył! Bernadette McDonald opisała jego życie zawodowe i prywatne w Sztuce wolności. Jak wyszło? Zapraszam na recenzję.

Wojciech Kurtyka to niesamowita i wybitna postać w polskim himalaizmie. Odbierałam go jako górskiego outsider'a. Był wyjątkowo niepokorny, dziwaczny, a zbocza traktował z ogromnym namaszczeniem. Wcale nie chodziło o sportową rywalizację. Dla Kurtyki góry nigdy nie były celem, a jedynie drogą. Wspinaczkę traktował jako rodzaj sztuki, ważniejszy pozostawał styl przejścia i poziom trudności, a nie postawienie stopy na szczycie. Był niesamowicie ostrożny w podejmowaniu decyzji o zdobywaniu szczytu, widział, kiedy trzeba się wycofać, bo zagrożenie życia jego i partnerów, jest zbyt wielkie. Potrafił pogodzić się z tym, że kolejnego szczytu nie zdobędzie, nie odfajkuje. Razem z Kukuczką, tworzyli duet marzeń - Himalajski dream team, który zdobywał i pokonywał granice ludzkiej wytrzymałości, a mimo to ich drogi się rozeszły. Wojtek, nie mógł pogodzić się z rywalizacją, w której uczestniczył Kukuczka z Messnerem-zdobycie korony Himalajów i Karakorum- wychodziło poza ramy jego filozofii, a traktowanie wspinaczki jako sportu - wręcz niedopuszczalne. Dlatego tak wyczekiwałam na biografię tego niezwykłego człowiek. I nagle na moim czytniku ląduje Sztuka wolności z zawadiackim zdjęciem głównego bohatera....

"Kurtyka. Sztuka wolności" - pierwsza biografia Wojtka Kurtyki, laureata Złotego Czekana za całokształt dokonań wspinaczkowych, którego przejście Świetlistej Ściany Gasherbruma IV zostało uznane za jedno z najważniejszych dokonań XX wieku. Partnerami wspinaczkowymi Kurtyki były alpejskie legendy swoich czasów: polski himalaista Jerzy Kukuczka, szwajcarski przewodnik górski Erhard Loretan czy brytyjski alpinista Alex MacIntyre. To głęboko poruszająca opowieść o wybitnym, ale i skomplikowanym indywidualiście, który konsekwentnie przez całe życie unikał rozgłosu. Aż do teraz. Do pracy nad biografią namówiła go Bernadette McDonald ceniona kanadyjska autorka książek o tematyce górskiej, która ma na swoim koncie takie bestsellery, jak „Tomaž Humar” (2008), „Ucieczka na szczyt” (2011), „Alpejscy wojownicy” (2015), tłumaczone na wiele języków i często nagradzane. 

Postać Wojciech Kurtyki niejako nakreśliły mi takie pozycje jak: Mój pionowy świat Kukuczki czy Ucieczka na szczyt również Bernadette McDonald. Byłam niesamowicie ciekawa, jak można opisać życie człowiek, który do tej pory tak cenił sobie prywatność, a mediów unikał jak ognia? Czy tak niepokornego wspinacza, filozofa, który góry traktował jako sacrum, można przedstawi w sposób rzetelny, ale niejednoczenie ciekawy i atrakcyjny?

Bernadette McDonald miała ciężki orzech do zgryzienia, o czym napisała w podziękowaniach: "Pisanie biografii, szczególnie żyjącego wspinacza, czasami wydaje się tak trudne jak wejście na ośmiotysięcznik. A pisanie biografii wspinacza tak skomplikowanego jak Wojtek było jak wspinaczka w stylu "nocą i nago".

Po przeczytaniu dwóch pozycji Ucieczka na szczyt i Alpejscy wojownicy, wręcz zacierałam z radości łapki, że udało mi się złapać kolejną pozycję napisaną przez autorkę, bo oba tytuły czytało się wyjątkowo lekko i przyjemnie. Pan Kurtyka nie był łatwy we współpracy i to się daje w książce wyczuć. Sztuka wolności to nie jest skrupulatna dokumentacja zdobytych szczytów, to raczej podróż przez zakamarki głowy i duszy wspinacza, dlatego tak inna od pozostałych biografii tak wielkich postaci jak: Wanda Rutkiewicz czy Jerzy Kukuczka. Niestety, niniejsza biografia mnie rozczarowała, niestety. Mam wrażenie, że czegoś w niej brakuje, jest rzeczowa, dopracowana, ale czuć pewien dystans. Zamiast życiorysu, jednego z najciekawszych wspinaczy złotej ery polskiego himalaizmu, czytałam suchą rozprawkę, miejscami nudną i przewidywalną do bólu. Do kolejnych rozdziałów wracałam z coraz dłuższymi przerwami w czytaniu, aż wreszcie poczułam ulgę, kiedy zakończyłam ostatni wers. Nie wiem, czy o wina przekładu, czy faktycznie życiorys bohatera jest aż tak trudny do opisania dla pisarki z takim doświadczeniem, ale lektura mnie rozczarowała. Nie oznacza to, że żałuję iż ją kupiłam. Zdobyłam wiedzę, z faktów, których nie doczytałabym w żadnej innej pozycji, a Kurtyka wciąż jest w moim odczuciu, człowiekiem nie rozszyfrowanym, niczym Enigma z lat 40-stych ubiegłego wieku.

Wciąż liczę, że Pan Wojciech uraczy nas kiedyś obszernym wywiadem, bo wiem, że ma bardzo wiele do opowiedzenia w swoim filozoficznym stylu, a jego duchowy portret stanie się wyraźny.